Wat is NEN 8012? | Alles over CPR, brandklassen en veilige kabelkeuze

In de wereld van elektrotechniek en netwerkinfrastructuren draait het niet alleen om snelheid, capaciteit en efficiëntie — veiligheid speelt een minstens zo belangrijke rol. Een essentieel onderdeel hiervan is het brandgedrag van kabels.

Sinds 1 juli 2013 geldt de Europese verordening voor bouwproducten (CPR) ook voor elektrische en netwerkkabels die bedoeld zijn voor vaste installatie in gebouwen. Deze ontwikkeling heeft geleid tot de introductie van NEN 8012 in Nederland: een norm die uniformiteit moet bieden in de brandclassificatie van installatiekabels.

Voor iedereen die werkt met glasvezel, kopernetwerken, patchkasten of installatiekabels in gebouwen, is het van groot belang om te weten wat NEN 8012 precies inhoudt en hoe je deze norm toepast in je projecten.

De Construction Products Regulation (CPR) — ook bekend als EN 50575 — is een Europese verordening die voorschrijft hoe bouwproducten zich bij brand moeten gedragen. In Nederland is deze vertaald en geïmplementeerd via NEN 8012. De kern van deze regelgeving: het beperken van brandschade veroorzaakt door kabels.

Doelen van CPR / NEN 8012:

▪️Uniforme brandproeven voor kabels.

▪️Transparante brandclassificaties voor elektrische leidingen.

▪️Verminderen van risico’s bij brand en rookontwikkeling.

▪️Keuzehulp bij het selecteren van de juiste kabels voor verschillende gebouwtypes.

Binnen de CPR worden kabels ingedeeld in brandklassen A t/m F, waarbij A de hoogste brandveiligheid aanduidt. Nederland hanteert in de praktijk voornamelijk de klassen B2, C, D en E — elk met eigen eisen op het gebied van rookontwikkeling, warmte-afgifte, corrosiviteit en vallende deeltjes.

De oudere richtlijn NTA 8012 is vervangen door de strengere en duidelijkere NEN 8012. Enkele belangrijke wijzigingen zijn:

▪️Risicoanalyse is herzien met een nieuw stappenplan en flowcharts.

▪️Bezettingsgraad is vervangen door indeling uit NEN 1010 (m.b.t. ontruiming).

▪️Duidelijke relatie tussen NEN 8012, NEN 1010 en het Bouwbesluit.

▪️Toevoeging van rook-, corrosiviteit- en deeltjesclassificatie.

Deze updates maken het eenvoudiger voor installateurs, ontwerpers en projectleiders om verantwoorde keuzes te maken in lijn met de nationale bouw- en veiligheidsvoorschriften.

Wanneer kabels worden getest en gecertificeerd volgens CPR/NEN 8012, wordt er gekeken naar de volgende eigenschappen:

1. Brandvoortplanting – hoe snel verspreidt de vlam zich langs de kabel?

2. Warmteafgifte – hoeveel warmte genereert de kabel tijdens brand?

3. Rookontwikkeling – hoeveel rook komt er vrij (essentieel voor evacuatie)?

4. Vallende brandende deeltjes en zuurgraad (corrosiviteit) – hoe giftig en gevaarlijk zijn de rook en neerslag?

Deze factoren bepalen uiteindelijk de brandklasse van een kabel. Zo zal een halogeenvrije LSZH-installatiekabel (Low Smoke Zero Halogen) doorgaans een hogere CPR-classificatie behalen dan een standaard PVC-installatiekabel.

Let op: alleen de classificatie zegt niet alles. Ook het materiaal van de kabel (bijv. LSZH vs. PVC), de omgeving en de bouwvoorschriften spelen een rol.

Elke kabel moet worden getest in een gestandaardiseerde setting met uniforme brandproeven volgens EN 50575. De uitkomst wordt vastgelegd in een prestatieverklaring (DoP - Declaration of Performance), gevalideerd door een erkende keuringsinstantie (Notified Body).

De testresultaten bepalen:

▪️De exacte brandklasse (B2ca, Cca, Dca, Eca).

▪️Aanvullende classificaties zoals:

◽s1, s2, s3 (rookontwikkeling)

◽d0, d1, d2 (vallende deeltjes)

◽a1, a2, a3 (zuurgraad/corrosiviteit)

Een veelgehoorde vraag is: waarom zijn LSZH-kabels beter in brandklassen dan PVC-kabels?

Het antwoord: LSZH-kabels produceren aanzienlijk minder rook en giftige dampen. In een noodgeval is zichtbaarheid essentieel voor evacuatie én zijn giftige gassen vaak dodelijker dan vuur zelf. Daarom scoren LSZH-installatiekabels doorgaans beter op criteria als s1 (weinig rook) en a1 (lage corrosiviteit).

▪️Analyseer het gebouwtype en de vluchtroutes.

▪️Selecteer de juiste kabel op basis van brandklasse (minimaal Dca voor kantoren, Cca of hoger voor publieke gebouwen).

▪️Controleer de DoP-verklaring van elke kabel.

▪️Gebruik bij voorkeur LSZH-installatiekabels bij hogere risicoprofielen.

▪️Werk samen met leveranciers die kabels leveren volgens CPR en NEN 8012.

Bij Grayle helpen we je graag bij het kiezen van de juiste installatiekabels volgens de laatste normen. Ons assortiment bevat diverse kabels met CPR-classificatie (Cca t/m Eca), geschikt voor uiteenlopende toepassingen — van woningbouw tot industriële installaties.

1. Wat is het verschil tussen CPR en NEN 8012?

CPR is de Europese verordening, NEN 8012 is de Nederlandse vertaling en toepassing daarvan.

2. Welke CPR-classificatie is verplicht in Nederland?

Afhankelijk van het gebouwtype en functie, meestal tussen Dca en B2ca.

3. Zijn halogeenvrije kabels verplicht?

Niet altijd, maar wel sterk aanbevolen in risicovolle omgevingen.

4. Waar vind ik de brandklasse van een kabel?

Op de DoP (Declaration of Performance) of het etiket van de kabel.

5. Wat betekent Cca-s1,d1,a1?

Brandklasse Cca, met rookklasse s1 (weinig rook), deeltjesklasse d1 (weinig vallende deeltjes), en zuurgraad a1 (lage corrosiviteit).

6. Geldt NEN 8012 ook voor datakabels?

Ja, voor alle kabels bestemd voor vaste installatie in gebouwen.

7. Welke norm gaat over het functiebehoud van kabels?

Dat valt onder andere normen, zoals NEN 2575.

8. Kan ik nog kabels gebruiken zonder CPR-keurmerk?

Nee, voor nieuwe installaties is CPR-classificatie verplicht.

9. Wat als mijn kabels niet voldoen aan NEN 8012?

Dan voldoen ze niet aan de bouwregelgeving en kan er aansprakelijkheid ontstaan.

10. Welke CPR-klasse is minimaal vereist in scholen of ziekenhuizen?

Vaak Cca of hoger, afhankelijk van de risicoanalyse.

Bij Grayle helpen we u graag bij het kiezen van de juiste installatiekabel voor uw project. Met ons uitgebreide assortiment vindt u altijd de kabel die voldoet aan uw eisen. Bezoek onze webshop of neem contact op voor professioneel advies!